مسجدسلیمان، نخستین نفت شهر خاورمیانه و تحولات جمعیتی و کالبدی ـ فضایی آن در گذر زمان

حیات، تکامل، و زوال شهرها در ادوار مختلف نتیجۀ تأثیر عوامل گوناگون در طول زمان است که علاوه بر تغییر در تراکم و ماهیت گروه های ساکن در شهر، کالبد و نوع فعالیت های جاری در آن را نیز متحول می کند. شهر مسجدسلیمان، اولین شهر نفتی خاورمیانه و نخستین شرکت شهر معدنی ایران، در طول حیات خود از دوران باستان تاکنون تحت تأثیر عوامل مختلف، فراز و نشیب هایی را پشت سر گذاشته که فضای اقتصادی و اجتماعی و همچنین کالبد آن را دست خوش تغییرات بسیاری کرده است و امروز درگیر مشکلات پیچیدۀ کالبدی، اقتصادی، فرهنگی ـ اجتماعی، و زیست محیطی است. در این پژوهش که با روش توصیفی ـ تحلیلی و بر مبنای تحلیل جغرافیای تاریخی شهر انجام شده ، علاوه بر بررسی عوامل پیدایش و تغییرات شهر در دوره های مختلف، مسجدسلیمان در حکم سکونت گاهی تأثیرپذیر از عوامل برون زا بررسی شده است که نتایج آن نشان می دهد تقابل فرایندهایی نظیر انقطاع برنامه ریزی شهری و تکیه بر اهداف تک بعدی اقتصادی با هویت شکل یافته و تعلق خاطر ساکنان شهر موجب پیچیدگی و تشدید مشکلات شهری در این سکونت گاه شده است.